Giao dịch liên kết theo quy định từ Nghị định 20/2017/NĐ-CP và mới đây được qui định theo nhiều chi tiết mới Nghị Định 132/2020/NĐ-Cp. Giao dịch liên kết là một vấn đề rất quan trọng trong phát sinh quá trình sản xuất và kinh doanh giữa các tổ chức và doanh nghiệp. Để hiểu thêm về giao dịch liên kết, bài viết dưới đây Smarttax sẽ giải thích cho bạn.
1. Giao dịch liên kết là gì
Giao dịch liên kết là giao dịch phát sinh giữa các bên có quan hệ liên kết
Theo Nghị định 132/2020/NĐ-Cp “Các giao dịch liên kết thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này là các giao dịch mua, bán, trao đổi, thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, chuyển giao, chuyển nhượng hàng hóa, cung cấp dịch vụ; vay, cho vay, dịch vụ tài chính, đảm bảo tài chính và các công cụ tài chính khác; mua, bán, trao đổi, thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, chuyển giao, chuyển nhượng tài sản hữu hình, tài sản vô hình và thỏa thuận mua, bán, sử dụng chung nguồn lực như tài sản, vốn, lao động, chia sẻ chi phí giữa các bên có quan hệ liên kết, trừ các giao dịch kinh doanh đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc phạm vi điều chỉnh giá của Nhà nước thực hiện theo quy định của pháp luật về giá”. Giao dịch liên kết là giao dịch phát sinh giữa các bên có quan hệ liên kết trong quá trình sản xuất kinh doanh.
2. Các bên quan hệ giao dịch liên kết
Theo điều 5 Nghị Định 132/2020/NĐ – CP, các bên có quan hệ liên kết bao gồm là:
- Một bên tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc điều hành, kiểm soát góp vốn hoặc đầu tư vào bên kia
- Các bên tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp cùng chịu sự điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư của một bên khác
2.1 Nguyên tắc áp dụng trong giao dịch liên kết
Theo Điều 3 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP quy định:
Người nộp thuế có giao dịch liên kết phải loại trừ các yếu tố làm giảm nghĩa vụ thuế do quan hệ liên kết chi phối, tác động để kê khai, xác định nghĩa vụ thuế đối với các giao dịch liên kết tương đương với các giao dịch độc lập có cùng điều kiện.
Cơ quan thuế quản lý, kiểm tra, thanh tra đối với giá giao dịch liên kết của người nộp thuế theo nguyên tắc giao dịch độc lập và bản chất hoạt động, giao dịch quyết định nghĩa vụ thuế tương ứng với giá trị tạo ra từ bản chất giao dịch, hoạt động sản xuất, kinh doanh của người nộp thuế, không công nhận các giao dịch liên kết không theo nguyên tắc giao dịch độc lập làm giảm nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp với ngân sách nhà nước và thực hiện điều chỉnh giá giao dịch liên kết đó để xác định đúng nghĩa vụ thuế quy định của Nghị định này.
2.2 Quy định về giao dịch liên kết và các thủ tục thuế liên quan
Doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm kê khai thông tin về quan hệ liên kết và giao dịch liên kết trong Tờ khai quyết toán thuế TNDN. Ngoài ra, doanh nghiệp còn có trách nhiệm lập hồ sơ xác định giá trong giao dịch liên kết và giải trình chi tiết việc lập, cơ sở lập khi kết thúc kỳ báo cáo tài chính.
Giá giao dịch liên kết sẽ được xác định theo nguyên tắc so sánh với giao dịch độc lập tương đồng và nguyên tắc bản chất quyết định hình thức để loại trừ các yếu tố làm giảm nghĩa vụ thuế do quan hệ liên kết chi phối, tác động.
Doanh nghiệp cần lưu ý rằng thanh toán cho bên liên kết không được trừ vào chi phí tính thuế trong kỳ nếu bên liên kết không thực hiện bất kỳ hoạt động sản xuất, kinh doanh nào liên quan đến ngành nghề, hoạt động sản xuất, kinh doanh của người nộp thuế; bên liên kết có hoạt động sản xuất, kinh doanh nhưng quy mô không tương xứng với giá trị giao dịch mà bên liên kết nhận được từ người nộp thuế; bên liên kết không có quyền lợi, trách nhiệm liên quan đối với tài sản, hàng hóa, dịch vụ cho người nộp thuế; hoặc bên liên kết là đối tượng cư trú của một nước hoặc vùng lãnh thổ không thu nhập thuế thu nhập doanh nghiệp, không góp phần tạo doanh thu, giá trị gia tăng cho hoạt động, sản xuất kinh doanh của người nộp thuế.
Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 05/11/2020.
2.3 Quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết
Vào ngày 05/11/2020, Chính phủ ban hành Nghị Định số 132/2020/NĐ-CP quy định về việc quản lý thuế đói với doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
Nghị định này xác định yếu tố hình thành giá giao dịch liên kết, quyền và nghĩa vụ người nộp thuế trong xác định giá giao dịch liên kết, các thủ tục kê khai, trách nhiệm của các cơ quan nhà nước quản lý thuế đối với người nộp thuế có phát sinh giao dịch liên kết.
Nghị định quy định rằng, các giao dịch liên kết mà nó điều chỉnh bao gồm mua, bán, trao đổi, thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, chuyển giao, chuyển nhượng hàng hóa, cung cấp dịch vụ, vay, cho vay, cung cấp các dịch vụ tài chính và đảm bảo tài chính cũng như các công cụ tài chính khác.
Ngoài ra, các giao dịch mua bán, trao đổi, cho thuê, cho mượn, chuyển giao và chuyển nhượng tài sản hữu hình và vô hình cũng được quy định trong Nghị định này. Tuy nhiên, các giao dịch kinh doanh đối với hàng hóa và dịch vụ thuộc phạm vi điều chỉnh giá của Nhà nước sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật về giá. Ngoài ra, Nghị định cũng quy định về việc thỏa thuận mua, bán và sử dụng chung nguồn lực như tài sản, vốn và lao động, cũng như chia sẻ chi phí giữa các bên liên kết.
Theo đó nếu doanh nghiệp có phát sinh các giao dịch nhượng, nhận chuyển nhượng vốn góp ít nhất 25% vốn góp của chủ sở hữu của một doanh nghiệp trong thời kỳ tính thuế, vay và cho vay ít nhất 10% vốn góp của chủ sở hữu tại thời điểm phát sinh giao dịch trong thời kỳ tính thuế với cá nhân điều hành, kiểm soát doanh nghiệp được xác định là có giao dịch liên kết.
3. Kế toán sẽ làm gì khi doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết trong năm?
Khi doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết trong năm, kế toán cần thực hiện các công việc sau đây:
- Xác định giao dịch liên kết: Kế toán cần xác định và lập danh sách các giao dịch liên kết trong năm, bao gồm các thông tin như đối tượng liên kết, nội dung giao dịch, thời điểm, giá trị giao dịch, phương thức thanh toán, …
- Xác định giá trị giao dịch liên kết: Giá trị giao dịch liên kết cần được xác định theo nguyên tắc so sánh với giá trị giao dịch độc lập tương đương để tránh bị thuế suất cao do quan hệ liên kết.
- Lập hồ sơ xác định giá: Kế toán cần lập hồ sơ xác định giá trị giao dịch liên kết, bao gồm các bằng chứng và chứng từ liên quan để giải trình cho sự khác biệt giữa giá trị giao dịch liên kết và giá trị giao dịch độc lập tương đương.
- Kê khai và nộp thuế: Kế toán cần kê khai thông tin về giao dịch liên kết và các thông tin liên quan trong tờ khai quyết toán thuế TNDN. Sau đó, nộp thuế và các khoản phí liên quan đúng hạn.
Ngoài ra, kế toán cũng cần lưu ý các quy định pháp luật về giao dịch liên kết và các thủ tục thuế liên quan để đảm bảo tuân thủ và tránh vi phạm. Tóm lại khi doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết trong năm thì nhiệm vụ của kế toán sẽ là thu thập thông tin, bộ phận kế toán sẽ thu thập thông tin về các giao dịch liên kết của doanh nghiệp trong năm, bao gồm các hợp đồng, biên bản ghi nhận, hoá đơn và các tài liệu khác liên quan và phân loại giao dịch kế toán sẽ phân loại các giao dịch liên kết thành các loại khác nhau. Khi doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết trong năm thì bên phía kế toán sẽ đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của thông tin kế toán và báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
4. Lưu ý doanh nghiệp cần phải chú ý khi thanh tra kiểm tra về thuế về GDLK
Khi doanh nghiệp bị thanh tra, kiểm tra về Thuế về Giao dịch liên kết, cần lưu ý những điểm sau:
- Chuẩn bị hồ sơ và tài liệu liên quan: Doanh nghiệp cần lưu trữ đầy đủ hồ sơ và tài liệu liên quan đến giao dịch liên kết, bao gồm các bản hợp đồng, giấy tờ liên quan đến giá trị giao dịch, báo cáo tài chính, bảng cân đối kế toán, báo cáo thuế, hồ sơ xác định giá, các giấy tờ chứng từ liên quan đến giao dịch và các thông tin khác.
- Kiểm tra lại việc kê khai thuế: Doanh nghiệp cần kiểm tra lại việc kê khai thuế liên quan đến giao dịch liên kết, đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của thông tin kê khai.
- Xác định giá trị giao dịch liên kết: Doanh nghiệp cần xác định giá trị giao dịch liên kết và kiểm tra việc xác định này có đúng với quy định của pháp luật hay không.
- Chú ý đến các điều kiện miễn, giảm thuế: Doanh nghiệp cần chú ý đến các điều kiện miễn, giảm thuế liên quan đến giao dịch liên kết, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật.
- Tính toán lại số thuế phải nộp: Nếu phát hiện việc tính toán số thuế phải nộp liên quan đến giao dịch liên kết có sai sót, doanh nghiệp cần tính toán lại số thuế phải nộp và thực hiện đúng quy định của pháp luật.
- Thực hiện các biện pháp khắc phục, bổ sung nếu cần thiết: Nếu phát hiện việc xác định giá trị giao dịch liên kết, kê khai thuế, tính toán số thuế phải nộp, hoặc các điều kiện miễn, giảm thuế không đúng quy định của pháp luật, doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp khắc phục, bổ sung để đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật và tránh rủi ro pháp lý.
Mong rằng những chia sẻ về “Giao dịch liên kết và các kiến thức cần biết về loại hình này” từ Smarttax sẽ giúp ích được cho bạn. Dịch vụ kế toán trọn gói tại Smarttax sẽ đem lại chất lượng dịch vụ đến cho doanh nghiệp của bạn. Nếu bạn có vấn đề gì có thể liên hệ chúng tôi qua số điện thoại Hotline 091.333.515 hoặc để lại thông tin liên hệ của bạn ở dưới để chúng tôi nhanh chóng liên hệ lại cho bạn nhé. Chúc bạn một ngày tốt lành !!
Tham khảo thêm các dịch vụ khác
Dịch vụ cho thuê văn phòng ảo – eSmart: https://www.esmart.vn/
Dịch vụ thiết kế bộ nhận diện thương hiệu – Smartbrand: https://smartbrand.vn/
Dịch vụ kế toán thuế Smarttax
Thông tin liên hệ
SĐT: 091 333 5151
Website: https://dichvu.smarttax.vn/
Địa chỉ: P.702A, Tầng 7, Tòa nhà Centre Point – 106 Nguyễn Văn Trỗi, P8, Q. Phú Nhuận
Ngoài dịch vụ trên bạn có thể tham khảo các dịch vụ khác:
eSmart- Dịch vụ Văn phòng chia sẻ https://www.esmart.vn/
